De Lusthof der Muziek

De Lusthof der Muziek biedt een ontdekkingsreis langs 750 jaar Nederlandse en Vlaamse muziektraditie, met speciale aandacht voor grotendeels vergeten genres zoals volksmuziek, speelmansmuziek, oude dansmuziek, kunstmuziek, liedboeken, straatliederen, anonieme componisten, enzovoort. De Lusthof der Muziek is een doorgeefluik van muziekbronnen die - dankzij internet - voor het eerst sinds eeuwen weer beschikbaar zijn. Alleen, ze staan over talloze websites verspreid. Met behulp van de Lusthof hopen we te bereiken dat ze niet alleen beschikbaar, maar ook makkelijk vindbaar zijn.

The Garden of Musical Delights delves into 750 years of musical tradition in the Low Countries: Flanders and the Netherlands. Read more

20 maart 2015

‘Handschrift Camphuysen’ (na 1652)

In het zogenaamde ‘Handschrift Camphuysen’ staan hoofdzakelijk eenvoudige zettingen voor klavierinstrument, veelal gebaseerd op psalmen, maar enkele ook op wereldlijke melodieën.

Anders dan de titel doet vermoeden is de auteur van het handschrift onbekend; de Amerikaanse musicoloog Alan Curtis gaf het deze naam om aan te geven dat het repertoire grote verwantschap vertoont met het liedboek Stichtelycke Rymen van de remonstrantse predikant en dichter D.R. Camphuysen (1586-1627). Curtis publiceerde in 1961 een uitgave van muziek uit een viertal klavierhandschriften, Nederlandse Klaviermuziek uit de 16e en 17e eeuw, met daarin ook een kleine selectie uit dit handschrift.


D.R. Camphuysen: niet de auteur, wel de inspratiebron. Bron: Protestantse portretten van Museum Catharijneconvent Utrecht en Vrije Universiteit Amsterdam (GvN).

De uitermate populaire Stichtelyke Rymen van Camphuysen werden tussen 1624 en 1759 meer dan vijftig keer heruitgegeven, waarbij met enige regelmaat muzikale vernieuwingen werden aangebracht. Zo werd er in de editie uit 1652 muziek van Joseph Butler in opgenomen, een stadsspeelman en schouwburgmuzikant in Amsterdam. Aangezien twee melodieën van Butler in het Handschrift Camphuysen zijn terug te vinden (te weten ‘Wanneer het Hert’ en ‘Hoe ongelijcken Lot’), stamt het handschrift vermoedelijk van na 1652, – en zodoende van na Camphuysens dood.

Speciale muzieknotatie
In het Handschrift Camphuysen komen twee notaties voor die tegenwoordig niet meer in gebruik zijn, te weten één dan wel twee schuine streepjes door de stok van een muzieknoot. Hoe deze notatie te interpreteren wordt uitgelegd in het voorwoord van de transcriptie (zie pdf en word-bestand hieronder). Meer informatie is te vinden in het voorwoord van Alan Curtis (1961) Nederlandse Klaviermuziek uit de 16e en 17e eeuw en Alexander Siblinger (2004) Keyboard Music before 1700.

De transcriptie werd gemaakt door Ad Kwakernaat. Ad heeft ervoor gekozen deze bijzondere notaties als volgt weer te geven. De aanduiding van één schuine streep door de stok van een noot is vertaald in een lage mordent en een noot met twee schuine strepen door de stok in een dubbele hoge mordent. Er zijn echter zeker ook andere muzikale keuzes mogelijk. Zelker bij het beluisteren van de mp3-bestanden zal duidelijk zijn dat de (hedendaagse?) muzikale smaak soms andere keuzes vraagt.

Het Handschrift Camphuysen maakt deel uit van de Bijzondere Collecties van de Universiteit Utrecht.

Noten en bronnen
- Schenkeveld-van der Dussen, 2014. Receptie, tekst en muziek van Camphuysens Stichtelycke rymen. In: De zeventiende eeuw, Vol 30, No 2. http://www.de-zeventiende-eeuw.nl/index.php/dze/article/view/9934/10414
- Rudolf Rasch, 2013. Geschiedenis van de muziek in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1572-1795, hoofdstuk 10: De theaters I: Amsterdam.
http://www.let.uu.nl/~Rudolf.Rasch/personal/Republiek/Republiek10-Theaters1.pdf
- Rudi A. Rasch, 1973. Some Notes on the Camphuysen Manuscript. Tijdschrift van de Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis. Deel 23, No. 1, pp. 30-43. http://www.jstor.org/stable/938864
- Rudolf Rasch, 2013. Geschiedenis van de muziek in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1572-1795, hoofdstuk 8: De kerken I: Reformatorische richtingen. http://www.let.uu.nl/~Rudolf.Rasch/personal/Republiek/Republiek08-Kerken1.pdf
- Alexander Silbiger, 2004. Keyboard Music Before 1700. Psychology Press, blz. 45 e.v.. In te zien op Google Books,
https://books.google.nl/books?id=6bJ4H1TJ7FYC. Doorzoek de tekst bijvoorbeeld op ‘double stroke’.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Bladmuziek en geluidsbestanden

Aanvulling oktober 2021: Oude koppelingen naar individuele bestanden op Google Drive werken niet meer. De meeste bestanden kun je nu vinden in de volgende verzamelmap (in grote lijn chronologisch gesorteerd): Google Drive: Lusthof der Muziek.

- Transcriptie in PDF (4 Mb)
- Transcriptie in Word-doc> (10 Mb)
- Transcriptie in musicXML (< 1 Mb)
- Transcriptie in MYR (< 1 Mb)
- Transcriptie in mp3 (41 Mb)

- Originele handschrift: [Handschrift Camphuysen], UB Utrecht Hs. 20 A 5 (was eerder signatuur: LBMUZ:Rar Mso 2). Scans van het originele handschrift zijn online beschikbaar:
http://objects.library.uu.nl/reader/resolver.php?obj=48200&type=6
of
http://aleph.library.uu.nl/F/?func=direct&doc_library=UBU01&doc_number=2311150
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Geen opmerkingen:

Een reactie posten